تأثیرات سرمایه فکری سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز و مدیریت منابع انسانی الکترونیک در مدارس شهرستان درمیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور واحد بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

در دهه‌های اخیر تأکید بر حمایت از محیط‌زیست و اجرای اصول توسعه پایدار منجر به معرفی حوزه نوینی از مالکیت فکری تحت عنوان سرمایه فکری سبز شده‌است. از طرفی، با پیشرفت‌های فناوری اجرای استراتژی‌ها و سیاست‌ها و شیوه‌های منابع انسانی در سازمان از طریق برنامه‌ریزی، اجرا و کاربرد فناوری اطلاعات و بر پایه وب امکان‌پذیر گشته است و با توجه به تشدید نگرانی‌های زیست‌محیطی، یکی از اولویت‌های مدیریتی ادارات و سازمان‌ها در جهت کاهش منابع مصرفی تأکید بر شیوه‌های منابع انسانی سبز می‌باشد. هدف پژوهش، بررسی تأثیر سرمایه فکری سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز و مدیریت منابع انسانی الکترونیک است. این پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی و به‌روش همبستگی انجام شده‌است. جامعه آماری مدیران مقاطع سه‌گانه مدارس شهرستان در میان بوده که 123 نفر با کمک جدول مورگان و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده گزینش شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه سرمایه فکری سبز درویشی و ضیایی، پرسشنامه مدیریت منابع انسانی الکترونیک هایتون و پرسشنامه مدیریت منابع انسانی سبز رن و همکاران بود. برای تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با نرم‌افزار SPSS نسخه 25 و PLS استفاده شد. نتایج نشان داد سرمایه فکری سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز و مدیریت منابع انسانی الکترونیک تأثیر دارد. سرمایه انسانی سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز و مدیریت منابع انسانی الکترونیک تأثیر دارد. سرمایه ساختاری سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز و مدیریت منابع انسانی الکترونیک تأثیر ندارد. سرمایه رابطه‌ای سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز و مدیریت منابع انسانی الکترونیک تأثیر دارد. 

کلیدواژه‌ها


- اسماعیلی، رحیمی‌اقدم، صمد (1394). بررسی تأثیر سرمایه فکری بر انعطاف منابع انسانی در صنعت بانکداری. فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امامحسین (ع)، 2،  46-32.
- بورقان‌ی، سهیلا، فتوت، بنفشه و خادم، مریم (1396). اثرات عوامل منابع انسانی سبز بر عملکرد محیطی سازمان‌های تولیدی (مورد مطالعه: شرکت‌های پتروشیمی منطقه عسلویه و ماهشهر). مدیریت فردا، 16، 40-29.
- بهرامی، سوسن؛ رجایی پور، سعید؛ آقا حسینی، تقی و بختیار نصرآبادی، حسنعلی  (1390).  تبیین رابطه کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و نوآوری فنی در دانشگاه‌های دولتی استان اصفهان. پژوهشنامه مدیریت تحول، 6، 113-102.
- پورعلی، محمدرضا؛ حجامی، محدثه (1393). بررسی بین افشای مسئولیت اجتماعی و مالکیت نهادی در شرکت‌های پذیرفته شده در برس اوراق‌بهادار تهران. فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 10، 150-135.
- توکلی، عبدا...؛ هاشمی، علیرضا؛ ثابت، عباس و رازقی، سعید (1397). ارائه مدل ساختاری مدیریت منابع انسانی سبز بر مبنای نظام‌های مدیریت منابع انسانی. فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امامحسین (ع)، 1، 77-103.
- حقدادی، عابد؛ شاه منصوری، عزتاله و خسروی زاده، اسفندیار (1396). رابطه بین اقدامات مدیریت منابع انسانی و حفظ و نگهداری داوطلبان هیئت‌های ورزشی استان مرکزی. مدیریت منابع انسانی در ورزش، 4، 265-276 .
- حسینی، ابوالحسن؛ هادی‌زاده‌مقدم، اکرم و جوادی، هوشمند (1397). بررسی نقش مدیریت منابع انسانی الکترونیک در اثربخشی مدیریت منابع انسانی. کنفرانس بین المللی مدیریت منابع انسانی.
- درویشی، مریم و ضیایی، علیرضا (1396). بررسی نقش سرمایه فکری در توسعه انواع نوآوری سازمانی با تأکیدی بر رویکرد زیست‌محیطی (پژوهشی در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی استان خوزستان). فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 34، 145-170.
- دوالی، محمدمهدی؛ وحدتی، علی (1398). بررسی تأثیر سرمایه فکری سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز با میانجی‌گری آگاهی زیست‌محیطی کارکنان در بین کارکنان هتل‌های کیش. کنفرانس ملی آیندهپژوهی، مدیریت و توسعه پایدار.
- دهقانی، علیرضا (1398) بررسی تأثیر سرمایه فکری سبز بر مدیریت‌. پایان نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه پیام‌نور مرکز بیرجند.
- رجب‌پور، ابراهیم (1396). تأثیر مدیریت منابع انسانی بر توسعه مدیریت زیست‌محیطی. فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی، 5، 94-83.
- زیاری، کرامت ا..؛ مطیع‌دوست، ابوذر؛ حیدری ساربان، وکیل و بشردوست جدید، مهسا (1393). نقش سرمایه فکری در افزایش کارایی منابع انسانی کاربری‌های آموزشی در عرصه مدیریت شهری. فصلنامه علمی -پژوهشی برنامهریزی فضایی، 4، 97-82.
-  سرفرازی، مهرداد؛ معمارزاده، غلامرضا و کاظمی، محمدعلی (1398). ارائه مدل بهینه‌سازی استقرار مدیریت الکترونیک منابع انسانی. فصلنامه پژوهشهای مدیریت انتظامی، 1، 67-52.
- سلیمی، قاسم؛ را بیان، زهرا (1390). ارائه چارچوب مفهومی ارزیابی سرمایه فکری در آموزش‌عالی: رهیافتی برای آموزش‌عالی فنی و مهندسی. فصلنامه آموزشی مهندسی ایران، 49، 41-19.
- سیدجوادین، سیدرضا؛ روشندل‌اربطانی، طاهر و نوبری، علیرضا (1395). مدیریت منابع انسانی سبز «یک
رویکرد سرمایه‌گذاری و توسعه پایدار. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایهگذاری، 5،  .357-517.
- عباس‌پور، احسان؛ زهیری، احمد (1396). بررسی مدیریت منابع انسانی سبز با رویکرد پایدار منابع انسانی در حوزه مالی شرکت نفت جمهوری اسلامی ایران. کنفرانس بین المللی تحقیق و توسعه در علوم انسانی، مدیریت و اقتصاد.
‌- عرفانیان‌خان‌زاده، حمید؛ خاکی، ایمان (1397). شناسایی موانع استقرار مدیریت منابع انسانی الکترونیک (پژوهشی آمیخته). خط مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی)، 29، 100-80.
- عرفانیان‌خانزاده، حمید؛ نجف بیگی، رضا و دانشفرد، کرم‌ا.. (1394). مدیریت منابع انسانی الکترونیک ابزار تحول در بهره‌وری سازمان. بهرهوری مدیریت، 8، 32-23.
- مندعلی، مسعود؛ سلیمانی، مریم؛ باقری، ابوالقاسم و ستوده آرانی، حسین 1398). ارزیابی میزان بلوغ مدیریت منابع انسانی الکترونیک تأثیر آن بر بهینه‌سازی سرمایه‌های فکری در سازمان (مورد مطالعه: شرکت مخابرات شهر تهران). فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علومتربیتی، 2، 93-89.
میرکمالی، سید محمد (1391). مبانی مدیریت منابع انسانی. تهران: یسطرون
- ناظم، فتاح؛ مطلبی، آزاده (1390). ارائه الگوی ساختاری سرمایه فکری بر اساس یادگیری سازمانی در دانشگاه شهید بهشتی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5، 50-29.
- نصراللهی، محمد؛ رضاپور، محمود (1399). بررسی ارتباط بین سرمایه فکری سبز و مدیریت منابع انسانی سبز. ششمین کنفرانس بین المللی علوم مدیریت و حسابداری.
- وزیری، شمیم؛ فرهادی، علی (1397). تأثیر سیاست‌های مدیریت منابع انسانی دانش‌محور بر عملکرد نوآوری و سرمایه فکری. فصلنامه خطمشی گذای عمومی در مدیریت، 31، 94-11.
- Agostini, L., Nosella, A., & Filippini, R. (2017). Does intellectual capital allow improving innovation performance? A quantitative analysis in the SME context. Journal of Intellectual Capital, 18(2), 400-418.
- Ahmad, S. (2015). Green Human Resource Management: Policies and Practices. Cogent Business & Management, 2(1), 1-13.
- Arulrajah, A.A, Opatha, H & Nawaratne, N.N.H. (2015), Green Human Resource Management Practices, A Review. Sri Lankan, Journal of Human Resource Management ,5(1):120-138.
- Bondarouk, T., Parry, E., & Furtmueller, E. (2017). Electronic HRM: four decades of research on adoption and consequences. The International Journal of Human Resource Management, 28(1), 98-131.
- Boon, C. and Kalshoven, K. (2014). What a high commitment HRM relates to engagement and --commitment: The moderating role of task proficiency, Human Resource Management, 53(3), 403–420
- Campbell, B. A., Coff, R., & Kryscynski, D. (2012). Rethinking sustained competitive advantage from human capital. The Academy of Management Review, 37(3), 376-395.
- Chang, C. H., & Chen, Y. S. (2012). The determinants of green intellectual capital. Management Decision, 50(1), 74-94.
- Chen, Y. S. (2008). The positive effect of green intellectual capital on competitive advantages of firms. Journal of Business Ethics, 77(3), 271-286.
- Cheng-Li, Huang. & Fan-Hua, Kung. (2012). Environmental consciousness and intellectual capital management: Evidence from Taiwan's manufacturing industry. Management Decision, 49 (9), 1405–1425.
- Clark D. B. (2013). Employee Commitment and Other Factors That Affect Attraction and Retention of Employees in Organizations: The Examination of Research and OPM Practices. Dissertation Doctor of Management. University of Maryland University College.
- Corronas, T., & Oliva, M. (2009). E-human resources management: Managing knowledge people, Hershey: Idea
- Daily, B.F., and Huang, S., (2001), Achieving sustainability through attention to humanresource factors in environmental management International, Journal of Operations & Production Management, 21(12), 1539-1552.
- Findikli, M.A., Yozgat, U. and Rofcanin, Y. (2015). Examining Organizational Innovation and Knowledge Management Capacity, The Central Role of Strategic Human Resources Practices. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 181: 377 – 387
- Goswami, G. T., & Ranjan, K. S. (2015). Green HRM: Approach to Sustainability in Current Scenario. Journal for Studies in Management and Planning, 1(4), 250-259.
- Guerci, M. & Carollo, L. (2016). A paradox view on green human resource
management: insights from the Italian context. The International Journal of
Human Resource Management, 27(2), 212-238.
- Hoseini, A., Hadizadeh Moghaddam, A., & Javadi, H. (2012). Review the effectiveness of e-HRM. - Sixth Conference on Human Resource Development.
- Huang, C.F., & Chung S.L. (2016). A Study on the Relationship between Intellectual Capital and Business Performance in the Engineering Consulting Industry: A Path Analysis; Journal of Engineering and Management, 13, 4, 265–271.
- Jabbour, C.J.C. (2011), How green are HRM practices, organizational culture, learning and teamwork? A Brazilian study. Industrial and Commercial Training, 43(2), 98 -105.
- Jabbour, C.J.C., Santos, F.C.A., and Nagano, M. S., (2010), Contributions of HRM
throughout the stages of environmental management: methodological triangulation applied to companies in Brazil, International Journal of Human Resource Management,21(7), 1049-1089. 
- Jacob, C., and Jolly, J., (2012), A Study of Green HR Practices and Its Effective Implementation in the Organization: A Revie
- Johnson, D. L., Stone, Deadrick, D. L., Lukaszewski, K. (2016). The influence of technology on the future of human resource management. Human Resource Management Review, 25 (1), 216-231.
- Kazancoglu, Y., Kazancoglu, I., & Sagnak, M. (2018). A new holistic conceptual framework for green supply chain management performance assessment based on circular economy. Journal of Cleaner Production, 195, 1282-1299
- Li, D., Zhao, Y., Zhang, L., Chen, X., & Cao, C. (2018). Impact of quality management on green innovation. Journal of Cleaner Production, 170, 462-470.
- Mahdavi, A. M., & Maleki, M. (2015). Factors affecting acceptance of electronic human resource management (HRM) based on the Technology Acceptance Model (TAM) in organization offering educational services: Case study of Alzahra University. Journal UMP Social Sciences andTechnology Management, 3(3), 764-775.
- Mahfod, j& noof, y (2018). Electronic human resource management syatem. International journal of economic research, 14 (15), 563-576.
- Margaretha, M., and Saragih, S., (2014), Developing new corporate culture through green human resource practice, Paper presented at the International Conference on Business, Economics, and Accounting, 20-23 March, Bangkok-Thailand, The 2013 IBEA, 1-24.
- Marler, J. H., & Parry, E. (2016). Human resource management, strategic involvement and e-HRM technology. The International Journal of Human Resource Management, 27(19), 2233-2253.
- Masri, H. A., & Jaaron, A. A. M. (2017). Assessing green human resources management practices in Palestinian manufacturing context: An empirical study. Journal of Cleaner Production, 143, 474–489
- Millar, J, Chandana, S, Michael & Müller, C. (2016), Green human resource management: a comparative qualitative case study of a United States multinational corporation. The International Journal of Human Resource Management, 27(2), 192–211
- Molina-Azorin, J.F., Claver-Cortés, E., López-Gamero, M. D., and Tarí, J. J., (2009), Green management and financial performance, A literature review Management Decision, 47(7),1080-1100.
- Mustapha, M. A., Abdul Manan, Z., & Wan Alwi, S. (2018). Sustainable green managment system (SGMS) – An integrated approach towards organizational sustainability. Journal of Cleaner Production, 146, 158-172
- Nalini G., and Daily, B.F., (2004), Motivating employees for environmental improvement, Industrial Management & Data Systems, 104(4), 364-372.
- Nejati, M., Rabiei, S., & Jabbour, C. J. C. (2017). Envisioning the invisible: Understanding the synergy between green human resource management and green supply chain management in manufacturing firms in Iran in light of the moderating effect of employees’ resistance to change. Journal of Cleaner Production, 168, 163–172
- Przychodzen, W., Gomez-Bezares, F., & Przychodzen, J. (2018). Green information technologies practices and financial performance The empirical evidence from Greman publicly traded companies. Journal of Cleaner Production, 201, 570-579.
- Samimi Petravi, M. (2016). Investigate the relationship between employee empowerment and labor productivity CRA and radio communications. First National Congress of Psychology.
- Sathyapriya, J., Kanimozhi, R., and Adhilakshmi, V., (2013), Green HRM- delivering high Performance HR systems, International Journal of Marketing and Human Resource Management, 4(2), 19-25.
- Sudin, S. (2011). Strategic Green HRM: A proposed model that supports Corporate Environmental Citizenship. International Conference on Sociality and Economics Development, Singapore.
- Troshani, I., Jerram, C., Hill, S.R. (2011). Exploring the public sector adoption of HRIS. Industrial Management and Data Systems, 111(3). 470-488,
- Wagner, M. (2013). ’Green’ Human Resource Benefits: Do they Matter as Determinants of Environmental Management System Implementation? Journal of Business Ethics, 114(3), 443-456.
- Yong, M.-Y. Yusliza, T. Ramayah, Olawole Fawehinmi, a (2018). Nexus between green intellectual capital and green human resource management. Journal of Cleaner Production (2) 78-99.
- Yung, W., Chan, H., So, J., Wong, D., Choi, A., & Yue, T. (2011). Alife-cycle assessment for eco-redesign of a consumer electronic product. Journal of Engineering Design, 22(2), 69-85.
- Yusliza, M.-Y., Othman, N. Z., & Jabbour, C. J. C. (2017). Deciphering the implementation of green human resource management in an emerging economy. Journal of Management Development, 36(10), 1230–1246.
- Yusoff, Y. M., Nejati, M., Kee, D. M. H., & Amran, A. (2018). Linking green human resource management practices to environmental performance in hotel industry. Global Business Review, 21(3), 1–18
- Zaid, A. A., Jaaron, A. A. M., & Bon, A. T. (2018). The impact of green human resource management and green supply chain management practices on sustainable performance: An empirical study. Journal of Cleaner Production, 204, 965-979
- Zhang, L., Li, D., Cao, C., & Huang, S. (2018). The influence of greenwashing perception on green purchasing intentions: The mediating role of green word-of-mouth and moderating role of green concern. Journal of Cleaner Production, 187, 740-750