سواد شهروندی و حکمرانی اکولوژیکی: تحلیل رابطه علّی با تمرکز بر مشارکت زیست‌محیطی در شهر بیرجند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سواد شهروندی بر حکمرانی اکولوژیکی شهری در شهر بیرجند انجام شده است. در این مطالعه، سواد شهروندی به‌عنوان متغیری چندبعدی شامل آگاهی محیط‌زیستی، حقوق و مسئولیت‌های شهروندی و مشارکت مدنی در نظر گرفته شد و با شاخص‌های حکمرانی اکولوژیکی شامل مشارکت، پاسخگویی، کارایی و عدالت محیطی مورد سنجش قرار گرفت. روش تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی-تحلیلی بوده و داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه استاندارد از 384 نفر از شهروندان بیرجند گردآوری شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری همبستگی، رگرسیون و مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) در نرم‌افزارهای SPSS و AMOS استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد بین سواد شهروندی و حکمرانی اکولوژیکی رابطه‌ای مثبت و معنادار وجود دارد؛ به‌گونه‌ای که افزایش سطح سواد شهروندی قابلیت پاسخگویی، مشارکت مردمی و کارایی در مدیریت شهری را بهبود می‌بخشد. بر اساس نتایج مدل ساختاری، سواد شهروندی از طریق ارتقای مشارکت زیست‌محیطی توانسته تغییرات قابل توجهی در شاخص‌های حکمرانی اکولوژیکی ایجاد کند. در نهایت، نتیجه‌گیری پژوهش تأکید می‌کند که ارتقای آموزش‌های محیطی و شهروندی رویکردی راهبردی برای تحقق توسعه پایدار شهری در مناطق با حساسیت محیطی بالا، از جمله بیرجند، محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات