شناسایی الگوهای ذهنی نخبگان سیاسی درزمینه تأثیر مدیریت سیاسی –سرزمینی فدرالیسم بر ارتقای امنیت و توسعه پایدار ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند. بیرجند، ایران

2 استادیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند. بیرجند، ایران

3 گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

فدرالیسم به عنوان یکی از نظام‌های حکمرانی سیاسی که قدرت را به صورت سرزمینی میان دو سطح مستقل حکومتی تقسیم می‌کند، در جوامع متنوع فرهنگی و قومی اهمیت ویژه‌ای دارد. در ایران با توجه به گستردگی جغرافیایی، تنوع قومی-مذهبی و موقعیت ژئوپلیتیکی حساس، بررسی تأثیر شیوه حکمرانی فدرالیسم بر توان ژئوپلیتیکی کشور از ضرورت‌های اساسی سیاست‌گذاری ملی محسوب می‌شود. هدف این پژوهش، تحلیل رابطه میان اجرای فدرالیسم و ارتقای توان ژئوپلیتیکی ایران در سطح ملی است تا بتواند راهکارهای مؤثری برای بهبود مدیریت سرزمینی و افزایش قدرت ملی ارائه دهد.این تحقیق از نوع کاربردی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است. گردآوری داده‌ها به روش ترکیبی کتابخانه‌ای و تحقیق میدانی کیو Q- صورت پذیرفته است. نمونه پژوهش شامل گروهی از کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه حکمرانی و ژئوپلیتیک است که با تحلیل داده‌های کیو، الگوهای ذهنی مختلف درباره تأثیر فدرالیسم بر توان ملی استخراج شده است.نتایج تحقیق نشان می‌دهد دو الگوی ذهنی اصلی در میان شرکت‌کنندگان وجود دارد. الگوی اول (Qالف) بر افزایش قدرت ملی، کاهش نگرش منفی نسبت به ایران بزرگ و تسهیل تحقق اهداف و چشم‌اندازهای کلان کشور در قالب حکمرانی فدرال مرکزی تأکید دارد. الگوی دوم (Qب) دیدگاه‌های متفاوتی درباره چالش‌ها و محدودیت‌های فدرالیسم مطرح کرده است. به طور کلی، یافته‌ها بیانگر این است که شیوه حکمرانی فدرالیسم می‌تواند با تمرکززدایی و تقویت خودمختاری منطقه‌ای، ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی ایران را بهبود بخشد و نقش مؤثری در ارتقای امنیت و توسعه پایدار کشور ایفا کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات