تحلیل اثرات طرحهای تولید انرژی خورشیدی بر سکونتگاه‌های روستایی (شهرستان هامون و هیرمند)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشجو دکتری، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

فرآیند اجرای پروژه‌های مربوط به استفاده از انرژی خورشیدی در مناطق محروم و روستایی که از نرخ بیکاری بیشتری برخوردارند؛ تأثیر بسزایی در کاهش میزان محرومیت این مناطق و افزایش رشد و بهره‌وری داشته است در این راستا، ایجاد طرح های اشتغالزایی در روستاها جهت افزایش درآمد و کاستن روند مهاجرت روستاییان به شهر مساله حائز اهمیت می باشد. با این نگرش هدف تحقیق حاضر ارزیابی پیامدهای اجرای طرح های انرژی خورشیدی در روستاهای شهرستان های هامون و هیرمند در ناحیه سیستان با تاکید بر مولفه های کارایی اقتصادی و پذیرش اجتماعی است. روش تحقیق حاضر، توصیفی‌- ‌تحلیلی و مبتنی بر بررسی منابع اسنادی و مطالعات پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل30 روستا از شهرستان های هامون و هیرمند می‌باشد. واحد تحلیل پژوهش حاضر سرپرستان خانوار (دارای پنل خورشیدی) است که 180 خانوار در 15 روستای شهرستان هامون و 162 خانوار در 15 روستای شهرستان هیرمند می‌باشند. در مجموع 342 سرپرست خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب و از ظریق ابزار پرسشنامه و مشاهدات میدانی مطالعه شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل هزینه-فایده و آزمون آماری T تک نمونه ای در محیط SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل هزینه- فایده نشان داد درآمدزایی طرحهای پنل خورشیدی مطلوب است؛ در سال اول تا پنجم، پروژه علاوه بر پرداخت اقساط با درآمد ماهانه 20 میلیون ریالی همراه است و هر ساله با توجه به افزایش 20 درصدی قیمت خرید برق، سود و درآمد خانوارهای روستایی نیز در سالهای آینده افزایش می‌یابد. بنابراین طرح نصب پنل خورشیدی از نظر هزینه-فایده مقرون به صرفه است. در شهرستان هامون سطح پذیرش اجتماعی طرح پنل خورشیدی مطلوب بوده و دستاوردهای آن در بعد اقتصادی با (میانگین 29/3) بعد اجتماعی با (میانگین 63/3) و بعد زیست محیطی با میانگین (54/3) بالاتر از حد متوسط می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات