مفهوم‌پردازی چالش‌های گذار به سمت اقتصاد دایره‌ای دیجیتال با تکیه بر فناوری اینترنت اشیا در صنعت 4.0

دانش شکیب, معصومه; پیشدار, مهسا

doi:10.22077/jgdms.2024.7493.1116

مفهوم‌پردازی چالش‌های گذار به سمت اقتصاد دایره‌ای دیجیتال با تکیه بر فناوری اینترنت اشیا در صنعت 4.0

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

² گروه مدیریت صنعتی و تکنولوژی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم ، ایران

10.22077/jgdms.2024.7493.1116

چکیده

کسب و کارهایی که قصد ورود به بازارهای بین‌المللی را دارند، باید در مدل کسب و کار خود، اصول اقتصاد دایره‌ای را اعمال نمایند تا هم به مزیت رقابتی جهانی دست یافته و هم ضمن تلاش برای حفظ محیط‌زیست، کارایی اقتصادی خود را افزایش دهند‌. اینترنت اشیا از جمله فناوری‌های صنعت 4.0 است که می‌تواند زمینه مناسبی را برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات بین ذینفعان ایجاد کند. هرچند مزایای استفاده از فناوری اینترنت اشیا به منظور تحقق اقتصاد دایره‌ای غیرقابل انکار است، اما عدم توجه به چالش‌های موجود در این راه، سرعت گذار را کم کرده و کارآمدی استفاده از این فناوری را کاهش خواهد داد. لذا توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش موانع بکارگیری موثر فناوری اینترنت اشیا در اقتصاد دایره‌ای شناسایی و ارزیابی شد. ابتدا بر اساس مرور جامع ادبیات، همچنین مصاحبه با خبرگان، موانع اینترنت اشیا در اقتصاد دایره‌ای در 7 دسته اصلی موانع فنی، ساختاری و سازمانی، اقتصادی و قانونی، اجتماعی و فرهنگی، زیرساختی، محتوایی و انرژی طبقه‌بندی؛ و با بررسی گسترده، 53 مانع در این دسته‌ها، شناسایی شدند. سپس با استفاده از روش دلفی و طی 3 مرحله، موانع مورد نظر غربالگری شده و در نهایت، 30 مانع مورد پذیرش خبرگان قرار گرفت. سپس با استفاده از تکنیک دیمتل فازی، ضمن شناسایی روابط تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بین موانع بکارگیری اینترنت اشیا در اقتصاد دایره‌ای در صنعت لوازم خانگی ایران، عامل توانایی شبکه‌بندی و اتصال اشیا به یکدیگر در مقیاس بزرگ (مانند شبکه‌های ابری) به عنوان با اهمیت‌ترین و در عین حال اثرگذارترین مانع شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات