تحلیل شبکه‌ایِ راهبردهای مدیریت زنجیره تأمین فرآوری خرما: رویکردی به توسعه پایدار در استان سیستان و بلوچستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار رشته مدیریت دولتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 استادیار گروه مدیریت، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی راهبردهای زنجیره تأمین فرآوری محصولات خرما در استان سیستان و بلوچستان است. جامعه‌ی آماری پژوهش مدیران و کارشناسان اداره جهاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و باغداران شهرستان سراوان بودند که سرشماری شدند. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و از حیث هدف، کاربردی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه ارجحیت‌بندی است. این پرسشنامه 3 معیار اصلی و 6 زیر معیار داشت. روایی پرسشنامه تأیید شد. نرخ ناسازگاری کلیه شاخص‌ها کمتر از 1/0 به‌دست آمد. سپس این پرسشنامه بین اعضای نمونه توزیع و داده‌های حاصل با روشAHP و نرم‌افزار سوپر دسیژن تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد حوزه تأمین و توزیع با وزن 086/0 در رتبه نخست، حوزه تأمین و تولید با وزن 053/0 در رتبه دوم و حوزه تأمین و تدارک با وزن 0.043 در رتبه سوم قرار دارد. زیر معیار پشتیبانی تولید با وزن 361/0 در رتبه نخست و حمل به مراکز توزیع با وزن 296/0 در رتبه دوم و انبارداری مواد اولیه، انبارداری کالای ساخته‌شده و بسته‌بندی، به‌ترتیب در رتبه‌های بعد قرار گرفتند. بنابراین بیشترین توجه به حوزه تأمین و توزیع معطوف است.

کلیدواژه‌ها


احدنژادروشتی، محسن و معتمدی، سعادت. (1393)، بررسی و تحلیل نقش بازارچه‌های مرزی در قیمت زمین و مسکن شهری (نمونه موردی شهر بانه در مقطعه زمانی 1392-1375)، پژوهش و برنامهریزی شهری، 5(19)، 1-20. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_613.html.
اردستانی، مریم. (1393)، تحلیل بازار خرما در ایران و جهان، مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، وزارت جهاد کشاورزی.
اللهیاری، الهه، مزاری مقدم، نرجس سادات و ناصح،نگین. (1401). دانشگاه سبز؛ راهبرد مدیریت منابع و توسعه پایدار دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مطالعات مدیریت توسعه سبز، 1(1)،93-116.‎ 10.22077/JGMD.2022.5844.1012
انصاری، ایمان و صادقی مقدم، محمد رضا. (1393)، شناسایی، تعیین روابط و سطح‌بندی محرکهای مدیریت زنجیره تأمین سبز با رویکرد مدل‌سازی تفسیری ساختاری، مطالعات مدیریت صنعتی، 12(53)، ،150-123. https://jims.atu.ac.ir/article_823.html
آمارنامه کشاورزی(1394)، دفتر آمار و فناوری اطلاعات جهاد کشاورزی.
ایزدی،علی،ایزدی، مهدی و رضایی، فرشته. (1402). عوامل اثرگذار بر نگرش کشاورزان به سیستم های آبیاری تحت فشار در دهستان رشتخوار. مطالعات مدیریت توسعه سبز، 2(1)، 36-50.‎ 10.22077/JGMD.2023.6206.1026.
حسینی، سید محمود، و شیخی، نرگس. (1391)، تبیین نقش راهبردی عملیات مدیریت زنجیره تأمین در بهبود عملکرد شرکت: مطالعه صنعت مواد غذایی ایران، مطالعات مدیریت راهبردی، 3(10)، 35-60.https://www.smsjournal.ir/article_88911.html
حسینی، میرعبدالله، فتحی، حبیبه(1392)، تحولات ساختار بازار جهانی خرما و بازارهای هدف خرمای ایران، بررسیهای بازرگانی، 11(62)، 87-106. https://barresybazargani.itsr.ir/article_13973.html
زنگی‌آبادی، علی، فتحی، عفت، و ایزدی، ملیحه. (1390)، تحلیل پراکنش فضایی صنایع تبدیلی شهرستانهای استان اصفهان با استفاده از روش (PIDI)، آمایش سرزمین،3(4)، 22-5. https://journals.ut.ac.ir/article_23202.html
شیرانی بیدآبادی، فرهاد، جولایی، رامتین، یوسف‌زاده، حمیدرضا. (1390)، بررسی مزیت نسبی و شاخص‌های حمایتی خرمای استان کرمان، تحقیقات کشاورزی، 3(10)،99-116.
عبدالهی، مهدی، عابدین، محمدرضا. (1389)، مطالعه میزان و نحوه اثرگذاری سیاست‌ها و اقدامات دولت در بازار خرمای ایران، پژوهشنامه بازرگانی،54، 219-201. https://jae.marvdasht.iau.ir/article_1299.html
فتحی،محمدرضا، پهلوان زاده، محمدجواد، صفاری نیا، امیرحسین و رئیسی نافچی، سمانه. (1403). طراحی شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته پایدار تایر خودرو با استفاده از رویکرد برنامه ریزی ریاضی چندهدفه: مطالعه موردی. مطالعات مدیریت توسعه سبز، 3(1)،223-244.‎ 10.22077/JGDMS.2024.7174.1068
منفرد، نوذر، بیات, پرویز، علیپور, حسن و امیرامینی خلف لو، مهناز. (1398). بررسی وضعیت، شناسایی موانع و ارائه راهکارهای توسعه صنعت بسته‌بندی خرما (مطالعه موردی: استان بوشهر). رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی, 2(1)، 41-50. https://eraa.asnrukh.ac.ir/article_96556.html
نوری، سید هدایت‌اله، امینی، عباس و سلیمانی، نرگس (1391). مکان‌یابی بهینه صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما در شهرستان کازرون. برنامهریزی فضایی، 2(3)، 23-34. https://sppl.ui.ac.ir/article_15934.html
نوری، سید هدایت‌الله، نیلی پور طباطبایی، شهره. (1386)، اولویت بندی توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی با استفاده از روش دلفی شهرستان فلاورجان - استان اصفهان، پژوهشهای جغرافیایی، 39(9)، 177-161. https://jrg.ut.ac.ir/article_18963.html
وجدی وحید، مریم (1383)مدیریت زنجیره تأمین، پایگاه اطلاع رسانی همکاران سیستم.
Abdollahi, M., & Abedin, M.R. (2010). Study of the extent and manner of government policies and actions affecting the date market in Iran. Commercial Research Journal, 54, 219-201. https://jae.marvdasht.iau.ir/article_1299.html [In Persian]
Agricultural Statistics (2015). Office of Statistics and Information Technology, Ministry of Jihad Agriculture. [In Persian]
Ahadnejadrooshti, M., & Mo'tamedi, S. (2014). An investigation and analysis of the role of border markets in urban land and housing prices (Case study: Baneh city during the period of 1996-2014). Urban Research and Planning, 5(19), 1-20. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_613.html [In Persian]
Allahyari, E., Mazari Moghadam, N.S. & Naseh, N. (2022). Green university: Resource management strategy and sustainable development at Birjand University of Medical Sciences. Green Development Management Studies, 1(1), 93-116. https://doi.org/10.22077/JGMD.2022.5844.1012 [In Persian]
Ansari, I., & Sadeghi Moghadam, M.R. (2014). Identification, determination of relationships, and ranking of drivers of green supply chain management with a structural interpretive modeling approach. Industrial Management Studies, 12(53), 123-150. https://jims.atu.ac.ir/article_823.html [In Persian]
Ardestani, M. (2014). Analysis of the date market in Iran and the world. Research Institute of Planning, Agricultural Economics, and Rural Development, Ministry of Jihad Agriculture. [In Persian]
Camur, M. C., Ravi, S. K., & Saleh, S. (2024). Enhancing supply chain resilience: A machine learning approach for predicting product availability dates under disruption. Expert Systems with Applications,247. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2024.123226
Fathi, M.R., Pahlevanzadeh, M.J., Safari Nia, A.H., & Reisi Nafchi, S. (2024). Designing a sustainable closed-loop supply chain network for automotive tires using a multi-objective mathematical programming approach: A case study. Green Development Management Studies, 3(1), 223-244. https://doi.org/10.22077/JGDMS.2024.7174.1068 [In Persian]
Hartono, Y., Astanti, R.D. & Aia, J. T. (2015). Enabler to successful implementation of lean supply chain in a book publisher. Procedia Manufacturing, 4, 192 - 199. https://doi.org/10.1016/j.promfg.2015.11.031.
Hosseini, M., & Fathi, H. (2013). Changes in the structure of the global date market and target markets for Iranian dates. Commercial Studies, 11(62), 87-106. https://barresybazargani.itsr.ir/article_13973.html [In Persian]
Hosseini, S.M., & Sheikhi, N. (2012). Explaining the strategic role of supply chain management operations in improving company performance: A study of the food industry in Iran. Strategic Management Studies, 3(10), 35-60. https://www.smsjournal.ir/article_88911.html [In Persian]
Hugos, M. (2003). Essentials of supply chain management. John Wiley & Sons Inc., Hoboken, New Jersey.
Izadi, A., Izadi, M., & Rezaei, F. (2023). Factors influencing farmers' attitudes toward pressure irrigation systems in Rashtkhvar district. Green Development Management Studies, 2(1), 36-50. https://doi.org/10.22077/JGMD.2023.6206.1026 [In Persian]
Modak, N. M., Senapati, T., Simic, V., Pamucar, D., Saha, A., & Cárdenas-Barrón, L. E. (2024). Managing a sustainable dual-channel supply chain for fresh agricultural products using blockchain technology. Expert Systems with Applications, 244, 122929. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2023.122929.
Monfared, N., Bayat, P., Alipour, H., & Amiramini Khalaflu, M. (2019). Examining the status, identifying barriers, and proposing solutions for the development of the date packaging industry (Case study: Bushehr province). Entrepreneurial Research Approaches in Agriculture, 2(1), 41-50. https://eraa.asnrukh.ac.ir/article_96556.html [In Persian]
Noori, S.H. & Nilipour Tabatabai, S. (2007). Prioritizing the development of processing and supplementary industries in agriculture using the Delphi method in Flowerjan County, Isfahan province. Geographical Research, 39(9), 177-161. https://jrg.ut.ac.ir/article_18963.html [In Persian]
Noori, S.H., Amini, A., & Soleimani, N. (2012). Optimal location of processing and supplementary industries for dates in Kazeroon County. Spatial Planning, 2(3), 23-34. https://sppl.ui.ac.ir/article_15934.html [In Persian]
Qrunfleh, S. & Tarafdar, M. (2013). Lean and agile supply chain strategies and supply chain responsiveness: the role of strategic supplier partnership and postponement. Supply Chain Management: An International Journal, 18(6),571–582. https://doi.org/10.1108/SCM-01-2013-0015.
Shirani Bidabadi, F., Joolayi, R., & Yousefzadeh, H.R. (2011). Examination of comparative advantage and supportive indicators for dates in Kerman province. Agricultural Research, 3(10), 99-116. [In Persian]
Tripathy, S., Aich, S., Chakraborty, A. & Lee, G., M. (2016). Information technology is an enabling factor affecting supply chain performance in Indian SMEs: a structural equation modelling approach. Journal of Modelling in Management, 11(1), 269 - 287. https://doi.org/10.1108/JM2-01-2014-0004.
Vajdi-Vahid, M. (2004). Supply chain management. Hamkaran System Information Base. [In Persian]
Zangi Abadi, A., Fathi, I., & Izadi, M. (2011). Analysis of the spatial distribution of processing industries in Isfahan province using the PIDI method. Land Use Planning, 3(4), 22-5. https://journals.ut.ac.ir/article_23202.html [In Persian]