مدیریت سبز گردشگری با رویکرد توسعه اقتصاد جوامع محلی در روستاهای پیرامون روددره تنگه واشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دکتری گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

انتظارات جهانی برای تقویت شرایط اقتصادی جوامع محلی درحال گسترش است. از ارکان تقویت این رویکرد بکارگیری از ظرفیت­های محیطی و انسانی پیرامون نواحی روستایی به ویژه گسترش گردشگری است. روند اشاره شده، دلیلی بر بهره­مندی از قابلیت­های منابع درآمدزا و مزیت­های محلی می­باشد. مراکز مستعد گردشگری کانون­هایی را شکل می­دهند که فرصت بالایی در جذب سرمایه مالی دارند. در این راستا، از مراکز گردشگری که در ایران مورد توجه واقع شده می­توان به روددره تنگه واشی اشاره کرد. به تبع در مسیر این مقصد گردشگری، سکونتگاه­های روستایی واقع هستند که در این بین روستای جلیزجند در ارتباط مستقیمی با روددره تنگه واشی قرار دارد. باتوجه به نزدیکی روستا با قلمرو مزبور و اثرات احتمالی آن بر اقتصاد روستا، نقش مقصد گردشگری روددره تنگه واشی بر پایداری اقتصاد روستای جلیزجند هدف پژوهش است. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری آن شامل ده درصد از مشارکت کنندگان ساکن در روستای جلیزجند است. برای نمونه گیری از روش تصادفی ساده استفاده شد. مبتنی بر بررسی ادبیات نظری پژوهش، شش مؤلفه کاهش آسیب پذیری، تنوع بخشی، رفع فقر، سازگاری محیط، کارایی و بهره­وری به عنوان معیارهای سنجش سطح توسعه اقتصادی روستا انتخاب شد. فن و ابزار جمع آوری داده­ها و اطلاعات، به ترتیب کتابخانه­ای، میدانی، پرسشگری و پرسشنامه بود. برای تحلیل داده­ها نیز از آزمون­های آماری تی تک نمونه و فریدمن استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش گواه آن است که؛ روددره گردشگری تنگه واشی نتوانسته زمینة پایداری اقتصادی روستای جلیزجند را فراهم نماید. چرا که از بین معیارهای اثر گذار چهار معیار میزان رفع فقر، میزان سازگاری با محیط، میزان کاهش آسیب­پذیری و میزان بهره­وری در سطح پایداری متوسط تا خیلی کم قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • بری، جان. (1380). محیط‌زیست و نظریه اجتماعی. ترجمه حسن پویان و نیره توکلی، انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست، چاپ اول، تهران.
  • بهرامی، ر، الف. (1389). بررسی قابلیت‌ها و تنگناهای توسعة گردشگری روستایی در استان کردستان. چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام. ایران. زاهدان: 15- 1.
  • پاپلی یزدی، محمدحسین، و سقایی، مهدی. (1382). گردشگری و تبارشناسی صورت‌بندی یک پدیده جغرافیایی. تحقیقات جغرافیایی، 18(1 (پیاپی 68))، 24-49.. https://sid.ir/paper/30047/fa
  • تایی ابراهیم، اروجی حسن، علیزاده محمد، ازهری سونیا. (1396) تبیین ظرفیت اجتماعی پذیرش گردشگری در مناطق روستایی مورد: روستای مصر در شهرستان خور و بیابانک. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. ۶ ۱:۱۷۳-۱۹۶. URL: http://serd.khu.ac.ir/article-۱-۲۹۸۳-fa.html
  • جان، لی. (1378). گردشگری و توسعه در جهان سوم. ترجمه معصومه‌السادات صالحی امین و عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری، انتشارات شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ اول، تهران.
  • حسینی کیا، سیدمحمدتقی. (1389). طراحی مدل تحلیلی ارتباطات بازاریابی یک پارچه (آمیخته ترفیعی و تشویقی) مناسب جهت جذب توریست بیشتر به منطقه توریستی تنگه واشی و آبشار ساواشی شهرستان فیروزکوه. مدیریت، 7(20)، 26-9. https://sid.ir/paper/151321/fa
  • حیدری چیانه، رحیم. (1387). ارزیابی برنامه ریزی صنعت گردشگری در ایران. انتشارات سمت. چاپ اول. تهران.
  • دارابی، ح. (1392). طرح هادی روستای هدف گردشگری جلیزجند، تحت نظارت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، عدم انتشار عمومی.
  • رضوانی محمدرضا، و مرادی، مهرنوش. (1391). امکان‌سنجی توسعه گردشگری با رویکرد سیستمی در روستاهای حاشیه کویر میقان اراک. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، ۱ (۲)، ۱۵-۴۰. URL: http://serd.khu.ac.ir/article-۱-۱۵۶۷-fa.htm
  • رضوانی, محمد رضا. (1400). شراکت روستایی - شهری و توسعه پایدار ناحیه‌ای؛ رویکردی مفهومی و تجربی. پژوهش‌های روستایی, 12(3), 632-653. doi: 10.22059/jrur.2021.329012.1667
  • رکن الدین افتخاری عبدالرضا، قادری اسماعیل. (1381) نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی (نقد و تحلیل چهارچوبهای نظریه‌ای). برنامه‌ریزی و آمایش فضا،6(۱):۲۳. https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-4582-fa.html
  • شار پلی، ریچارد. (1380). گردشگری روستایی. ترجمه رحمت‌الله منشی‌زاده و فاطمه نصیری، انتشارات منشی، چاپ اول. تهران.
  • صادقی حجت اله، فال سلیمان محمود، هاشمی صدیقه، فدایی معصومه. (1393) محدودیت‌ها و ظرفیت‌های توسعه پایدار در روستاهای مرزی شرق ایران مورد: دهستان بندان در شهرستان نهبندان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، ۳ (۸):۱۲۶-۱۴۴. URL: http://serd.khu.ac.ir/article-۱-۲۰۱۷-fa.html
  • طوافی، ف. (1394). سنجش اثرات گردشگری بر جامعه روستایی (مورد دهستان اورامان تخت). پایان نامه کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران.
  • علیزاده، محمد. (1391)، برنامه ریزی راهبردی گردشگری شهرستان خلخال، پایان نامه کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران.
  • غیرتی، لیلا، ابوبکر، طاهر، و خلیفانی، بفرین. (1390). سنجش توسعه‌یافتگی دهستان‌ها به‌منظور دستیابی به راهبردهای توسعه پایدار روستایی (نمونه موردی: دهستان‌های شهرستان نقده- آذربایجان غربی)، جغرافیا. 5 (19)، 43. https://journals.iau.ir/article_535492.html
  • قادری، ز. (1383). اصول برنامه ریزی توسعه پایدار گردشگری. انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور چاپ اول. تهران.
  • قدیری معصوم, مجتبی, و پازکی, معصومه. (1387). نقش گردشگری پایدار روستایی در توسعه پایدار روستاها (مطالعه موردی: شهرستان پاکدشت). جغرافیایی سرزمین, 5(شماره 2 (پیاپی 18)), 13-22. https://sarzamin.srbiau.ac.ir/article_5351.html
  • نیلی، مسعود. (1392). مبانی اقتصاد. چاپ پنجم. انتشارات نشرنی. تهران.
  • وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی. (1401). گزارش شرایط گردشگری روستای جلیزجند در تنگه واشی.
  • وزرات کشور. (1394). گزارش تقسیمات سیاسی استان تهران، اداره کل دفتر تقسیمات سیاسی، استان تهران.
  • Ariyanto, Yk (2022) Green Tourism Management For Sustainable Tourism Development In The Age Of Disruption, Multidisiplin Sahombu. 2(1). https://doi.org/10.58471/jms.v2i1.394
  • Chasapopoulos, P., den Butter, F. A. G., & Mihaylov, E. (2014). Demand for tourism in Greece: A panel data analysis using the gravity model. International Journal of Tourism Policy, 5(3), 173–191. DOI:1504/IJTP.2014.063105
  • Holjevac, I. )2003(. A vision of tourism and the hotel industry in the century, Hospitality Managemen. 22 (3): 34. DOI:1016/S0278-4319(03)00021-5
  • Kanwal, S., Pitafi, A.H., Ahmad, M., Abbas Khan, , Ali, S. M., and Surahio, M.K. (2019). Cross‐border analysis of China– Pakistan Economic Corridor development project and local residence quality of life, public affairs an International Journal, 20(2), e2022. https://doi.org/10.1002/pa.2022
  • Kanwal, S., Rasheed, I., Pitafi, A.H., Pitafi, A. and Ren, M. (2020), Road and transport infrastructure development and community support for tourism: The role of perceived benefits, and community satisfaction, Tourism Management 77, 104. DOI:10.1016/j.tourman.2019.104014
  • Lanea, B. )1994(. A What Is Rural Tourism? In B. Bramwell and B. Lane (Eds.), Rural Tourism and Sustainable Rural Development, Clevedon. Channel View Publication. https://research-information.bris.ac.uk/en/publications/rural-tourism-and-sustainable-rural-development
  • Liu, A. & Wall, G, )2006(. Planning tourism employ- ment: a developing country perspective, Tourism Management, 27)1(: 159-170. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2004.08.004
  • Patten, Mildred, L. (2002). Proposing Empirical Research. Los Angeles: Pyrczak Publishing.
  • Pearce, D. (1999). Tourist development, Harlow, Longman. https://doi.org/10.1177/030913258300700417
  • Raslanasa, S., Stasiukynas, A. & Jurgelaitytė, E, (2013). Sustainability assessment Studies of recre- ational buildings, Procedia Engineering, 57, PP: 929-937. DOI:1016/j.proeng.2013.04.118
  • Slee, B, Farr, H, Snowdon, P. (1997). The Economic impact of Alternative Types of Rural Tourism, Journal of Agricultural Economics. 48 (2): 180-181. https://doi.org/10.1111/j.1477-9552.1997.tb01144.x
  • United Nations World (2006). Sixty Years of Tourism Organization (UNWTO). From a global perspective. https://doi.org/10.1080/13563460701661587
  • Walpole, M, J, & Goodwin, H, J. (2000). Local Economic Impacts of Daragon in Indonisia. Journal of Annals of Tourism Research. 27 (3): 63. https://doi.org/10.1016/S0160-7383(99)00088-2

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار