نقش جهانی‌شدن در رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اقتصادی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران

2 کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

مصرف انرژی نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد، از طرفی افزایش رشد اقتصادی مستلزم انرژی بیشتر به عنوان نیروی محرکه تولید کالاها و خدمات است. بدین جهت شناخت عوامل موثر بر رابطه انرژی_رشد ضروری است. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر جهانی‌شدن بر رابطه انرژی_رشد طی دوره 2021-1980 می‌باشد. نتایج گشتاورهای تعمیم‌یافته در 39 کشور در حال توسعه در مدل رشد اقتصادی نشان داد که مصرف انرژی به طور قابل توجهی در افزایش رشد اقتصادی نقش دارد. یافته‌ها همچنین نشان داد که جهانی‌شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به طور مستقیم رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد. از طرفی، نتایج مدل غیرخطی نشان می‌دهد که جهانی‌شدن اقتصادی، اجتماعی اثر منفی و جهانی شدن سیاسی اثر مثبت بر رشد اقتصادی دارد. از طرفی مجذور جهانی‌شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی دارند. بنابراین یک رابطه U شکل بین جهانی‌شدن اقتصادی، اجتماعی با رشد اقتصادی و یک رابطه U شکل معکوس بین جهانی شدن سیاسی با رشد اقتصادی وجود دارد. علاوه‌براین نتایج اثر تعدیل نشان می‌دهد که جهانی‌شدن اقتصادی و اجتماعی مصرف انرژی را تعدیل می‌کند تا رشد اقتصادی در اقتصادهای در حال توسعه را تحریک کند. همچنین اثر تعدیل جهانی شدن سیاسی بر رشد اقتصادی بی معناست. همچنین برای مدل مصرف انرژی، مشخص شد که رشد اقتصادی به طور قابل توجهی مصرف انرژی را افزایش می‌دهد. نتایج همچنین نشان داد که جهانی‌شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تأثیر منفی و معناداری بر مصرف انرژی دارند و مدل غیرخطی نشان می‌دهد که جهانی‌شدن اقتصادی و اجتماعی اثر مثبت و جهانی شدن سیاسی اثر منفی بر رشد اقتصادی دارند. همچنین عبارت‌های مجذور جهانی‌شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اثرات منفی و معناداری بر مصرف انرژی دارند. در نتیجه یک رابطه U شکل معکوس بین جهانی شدن اقتصادی و اجتماعی با مصرف انرژی وجود دارد و جهانی شدن سیاسی و مجذور آن اثر منفی بر مصرف انرژی دارد. علاوه‌براین مشاهده می‌شود که جهانی‌شدن اجتماعی رشد اقتصادی را تعدیل می‌کند تا مصرف انرژی را تحریک کند. در مقابل جهانی‌شدن اجتماعی و سیاسی تاثیر رشد اقتصادی بر مصرف انرژی را در اقتصادهای در حال توسعه تعدیل نمی‌کند.

کلیدواژه‌ها


  • محمدی، تیمور، ناظمان، حمید و نصرتیان نسب، محسن (1392). رابطه رشد اقتصادی و مصرف انرژی در ایران (تحلیلی از مدل‌های علیت خطی و غیر خطی). فصلنامه اقتصاد محیط زیست و انرژی. سال دوم. شماره 5. 170-153. https://jiee.atu.ac.ir/article_777.html
  • مهرآرا، محسن، رضایی برگشادی، صادق و حامدی، سهیلا (1395). تأثیر مصرف انرژی بر رشد اقتصادی ایران: رهیافت بیزی. فصلنامه پژوهش‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انرژی. سال دوم. شماره 3. 101-61. http://epprjournal.ir/article-1-214-fa.html
  • رضوی، سید عبدالله و سلیمی‌فر، مصطفی (1392). اثر جهانی‌شدن اقتصاد بر رشد اقتصادی با استفاده از روش خود توضیحی برداری. فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی‌شدن. سال چهارم. شماره 9. 31-9. https://sspp.iranjournals.ir/article_4073.html
  • Acaravci, A., Erdogan, S., Akalin, G. (2015). The electricity consumption, real income, trade openness and foreign direct investment: the empirical evidence from Turkey. Int. J. Energy Econ. Pol. 5 (4), 1050–1057. https://www.econjournals.com/index.php/ijeep/article/view/1474
  • Acaravci, A., Ozturk, I. (2010). Electricity consumption-growth nexus: evidence from panel data for transition countries. Energy Economics. 32 (3), 604–608. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2009.10.016
  • Acheampong, A. O., Boateng, E., Amponsah, M., Dzator. (2021c). Revisiting the economic growth–energy consumption nexus: Does globalization matter? Energy Economics. 102. 1-18. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2021.105472
  • Acheampong, A. O., (2018). Economic growth, CO2 emissions and energy consumption: what causes what and where? Energy Economics. 74, 677–692. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2018.07.022
  • Acheampong, A. O., Dzator, J., Savage, D. (2021b). The role of economic institutions in electricity consumption, economic growth, and CO2 emissions linkages: Evidence from sub-Saharan Africa. In: Singh, P., Verma, P., Perrotti, D., Srivastava, K.K. (Eds.), Environmental Sustainability and Economy. Elsevier, USA. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-822188-4.00002-6
  • Acheampong, A. O., Dzator, J., Savage, D. A. (2021a). Renewable energy, CO2 emissions and economic growth in sub-Saharan Africa: does institutional quality matter? Journal of Policy Modeling. 43(5), 1070-1093. https://doi.org/10.1016/j.jpolmod.2021.03.011
  • Afzal, M. (2007). The impact of globalisation on economic growth of Pakistan. The Pakistan Development Review. 46(4), 723–734. https://www.jstor.org/stable/41261192
  • Apergis, N., Payne, J. E. (2014). Renewable energy, output, CO2 emissions, and fossil fuel prices in Central America: evidence from a nonlinear panel smooth transition vector error correction model. Energy Economics. 42, 226–232. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2014.01.003
  • Bartleet, M., Gounder, R. (2010). Energy consumption and economic growth in New Zealand: results of trivariate and multivariate models. Energy Policy. 38 (7), 3508–3517. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2010.02.025
  • Baum, C. F., Schaer, M. E., Stillman, S. (2002). Instrumental Variables and GMM: Estimation and Testing. Working Paper, Boston College Economics. https://econpapers.repec.org/paper/bocbocoec/545.htm
  • Belke, A., Dobnik, F., Dreger, C. (2011). Energy consumption and economic growth: new insights into the cointegration relationship. Energy Economics. 33 (5), 782–789. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2011.02.005
  • Berg, A., Krueger, A. O. (2003). Trade, Growth, and Poverty: A Selective Survey. IMF Working Papers. No.1047. ISBN/ISSN: 9781451844931/1018-5941.
  • Calderon, C., Poggio, V. (2010). Trade and Economic Growth Evidence on the Role of Complementarities for CAFTA-DR Countries. World Bank Policy Research. Working Paper. No.5426. https://doi.org/10.1596/1813-9450-5426
  • Chang, R., Kaltani, L., Loayza, N. V. (2009). Openness can be good for growth: the role of policy complementarities. J. Dev. Econ. 90 (1), 33–49. https://doi.org/10.1016/j.jdeveco.2008.06.011
  • Cole, M. A. (2006). Does trade liberalisation increase national energy use? Econ. Lett. 92 (1), 108–112. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2006.01.018
  • Dogan, E. (2014). Energy consumption and economic growth: evidence from low-income countries in sub-Saharan Africa. Int. J. Energy Econ. Pol. 4 (2), 154. https://www.econjournals.com/index.php/ijeep/article/view/665
  • Dollar, D. (1992). Outward-oriented developing economies really do grow more rapidly: evidence from 95 LDCs, 1976–1985. Econ. Dev. Cult. Chang. 40, 523–544. https://www.jstor.org/stable/1154574
  • Dreher, A. (2006). Does globalization affects growth? Empirical evidence from a new index. Appl. Econ. 6, 1091–1110. https://doi.org/10.1080/00036840500392078
  • Edwards, S. (1998). Openness, productivity and growth: what do we really know? Econ. Jou. 108 (447), 383–398. https://www.jstor.org/stable/2565567
  • Fang, Z., Chang, Y. (2016). Energy, human capital and economic growth in Asia Pacific countries—Evidence from a panel cointegration and causality analysis. Energy Econ. 56, 177–184. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2016.03.020
  • Farooq, F., Yusop, Z., Chaudhry, I. S., Iram, R. (2020). Assessing the impacts of globalization and gender parity on economic growth: empirical evidence from OIC countries. Environ. Sci. Pollut. Res. 27 (7), 6904–6917. https://doi.org/10.1007/s11356-019-07289-y
  • Fischer, S. (2003). Globalisation and its challenges. Am. Econ. Rev. 93, 1–30. https://www.jstor.org/stable/3132195
  • Gu, X., Dong, B. (2011). A theory of financial liberalisation: why are developing countries so reluctant? World Econ. 34 (7), 1106–1123. https://ideas.repec.org/a/bla/worlde/v34y2011ip1106-1123.html
  • Gygli, S., Haelg, F., Potrafke, N., Sturm, J. E. (2018). The KOF globalisation indexrevisited. CESifo Working Paper. No. 7430. https://ideas.repec.org/p/ces/ceswps/_7430.html
  • Hassan, S. T., Xia, E., Huang, J., Khan, N. H., Iqbal, K. (2019). Natural resources, globalisation, and economic growth: evidence from Pakistan. Environ. Sci. Pollut. Res. 26 (15), 15527–15534. https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-019-04890-z
  • Heckscher, E. (1919). The effect of foreign trade on the Distribution of Income. Ekonomik Tidskrift 31. Reprinted in Readings in the Theory of International Trade, edited by the American Economic Association, USA. https://repositorio.cepal.org/cr1766-ap-2.pdf
  • Huang, B. N., Hwang, M. J., Yang, C. W. (2008). Causal relationship between energy consumption and GDP growth revisited: a dynamic panel data approach. Ecolog. 67 (1) https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2007.11.006
  • Huang, Z. Zhang, H., Duan, H. (2020). How will globalization contribute to reduce energy consumption? Energy. 213. 1-11. https://doi.org/10.1016/j.energy.2020.118825
  • Hussain, H. I., Haseeb, M. Tvaronaviciene, M. Mihardjo, L. W., W., & Jermsittiparsert. K. (2020). The Causal Connection of Natural Resources and Globalization with Energy Consumption in Top Asian Countries: Evidence from a Nonparametric Causality-in-Quantile Approach. Energies. 13. 1-18. https://doi.org/10.3390/en13092273
  • Jafari, Y., Othman, J., Nor, A. H. S., M. (2012). Energy consumption, economic growth and environmental pollutants in Indonesia. J. Pol. Model. 34 (6), 879–889. DOI: 10.1016/j.jpolmod.2012.05.020
  • Kahsai, M. S., Nondo, C., Schaeffer, P. V., Gebremedhin, T. G. (2012). Income level and the energy consumption–GDP nexus: evidence from Sub-Saharan Africa. Energy Econ. 34 (3), 739–746. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2011.06.006
  • Marques, L. M., Fuinhas, J. A., Marques, A. C. (2017). Augmented energy-growth nexus: economic, political and social globalisation impacts. Energy Procedia. 136, 97–101. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2017.10.293
  • McAusland, C. (2010). Globalisation’s direct and indirect effects on the environment. Glob. Transp. Environ. 31, 31–53. https://www.oecd.org/greengrowth/greening-transport/41380703.pdf
  • Narayan, P. K., Narayan, S. (2010). Carbon dioxide emissions and economic growth: Panel data evidence from developing countries. Energy Pol. 38 (1), 661–666. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.09.005
  • Nasreen, S., Anwar, S. (2014). Causal relationship between trade openness, economic growth and energy consumption: a panel data analysis of Asian countries. Energy Policy. 69, 82–91. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2014.02.009
  • Ohlin, B. (1933). Interregional and International Trade. Cambridge University Press, Harvard. https://doi.org/10.2307/2224730
  • Omri, A. (2013). CO2 emissions, energy consumption and economic growth nexus in MENA countries: evidence from simultaneous equations models. Energy Econ. 40, 657–664. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2013.09.003
  • Omri, A., Kahouli, B. (2014). Causal relationships between energy consumption, foreign direct investment and economic growth: fresh evidence from dynamic simultaneousequations models. Energy Policy. 67, 913–922. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2013.11.067
  • Ouedraogo, N. S. (2013). Energy consumption and economic growth: evidence from the economic community of West African States (ECOWAS). Energy Econ. 36 (Supplement C), 637-647. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2012.11.011
  • Ozturk, I. (2010). A literature survey on energy–growth nexus. Energy Policy. 38 (1), 340–349. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.09.024
  • Potrafke, N. (2015). The evidence on globalisation. World Econ. 38 (3), 509–552. https://doi.org/10.1111/twec.12174
  • Sadorsky, P. (2012). Energy consumption, output and trade in South America. Energy Econ. 34 (2), 476–488. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2011.12.008
  • Shahbaz, M., Mallick, H., Mahalik, M. K., Sadorsky, P. (2016). The role of globalisation on the recent evolution of energy demand in India: implications for sustainable development. Energy Econ. 55, 52–68. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2016.01.013
  • Shahbaz, M., Shahzad, S. J. H., Alam, S., Apergis, N. (2018). Globalisation, economic growth and energy consumption in the BRICS region: the importance of asymmetries. The Journal of International Trade & Economic Development. 27 (8), 985–1009. https://doi.org/10.1080/09638199.2018.1481991
  • Shahbaz, M., Shahzad, S. J. H., Mahalik, M. K., Sadorsky, P. (2017). How strong is the causal relationship between globalisation and energy consumption in developed economies? A country-specific time-series and panel analysis. Applied Economics. 50 (13), 1479–1494. https://doi.org/10.1080/00036846.2017.1366640
  • Shiu, A., Lam, P. L. (2004). Electricity consumption and economic growth in China. Energy Policy. 32 (1), 47–54. https://doi.org/10.1016/S0301-4215(02)00250-1
  • Tang, C. F., Shahbaz, M. (2011). Revisiting the electricity consumption-growth nexus for Portugal: evidence from a multivariate framework analysis. Retrieved from https://ideas.repec.org/p/pra/mprapa/28393.html
  • Yu, E. S., Choi, J. Y. (1985). The causal relationship between energy and GNP: an international comparison. J. Energy Develop. 249–272. https://www.jstor.org/stable/24807818