تحلیل پروژه‌های محیط زیستی اجرا شده در شرکت پالایشگاه گاز فجر جم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

صنایع پالایشگاهی نفت و گاز در جهان امروز یکی از بخش های اصلی انرژی است که کشور برای رسیدن به توسعه و تولیدات بیشتر به آن نیازمند هست. آلودگی زیست‌ محیطی یکی از مهم‌ترین چالش‌های جامعه انسانی در قرن حاضر به شمار می‌رود. در این پژوهش قصد داریم پروژه‌های محیط زیستی اجرا شده در شرکت پالایشگاه گاز فجر جم را بر اساس مشاهدات میدانی مورد بررسی قرار دهیم. پالایشگاه گاز فجر جم، در 290 کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و در مجاورت دهستان شهر خاص در شهرستان جم قرار گرفته است. پژوهش پیش رو باهدف بررسی اقدامات زیست‌ محیطی پالایشگاه در راستای کاهش آلودگی به‌منظور حفظ محیط‌زیست و با روش توصیفی تحلیلی و از منابع مطالعاتی کتابخانه‌ای و پیمایشی انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که اقدامات زیست‌محیطی پالایشگاه برای حفظ محیط زیست در چهار بخش صورت‌بندی می‌شود. در بخش پساب‌ها اقداماتی از قبیل احداث بستر خشک‌کننده در محوطه فلر و حذف سرریز حوضچه روغن‌گیر و در بخش پسماندها: فنس‌کشی و دسته‌بندی ضایعات، در بحث کاهش آلودگی هوای منطقه، نصب و راه‌اندازی آنالیزور آنلاین بروی دودکش‌های زباله‌سوزها و بویلرها، همچنین در بحث مدیریت منابع آب مشارکت‌درساخت سد باغان، نصب کنتور آب بروی لاین‌های آب می باشد. مجموعه اقدامات صورت‌گرفته باعث شده پالایشگاه موفق به کسب گواهینامه‌های متعددی از جمله اهتمام به تعالی در اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت مشارکت و پیشنهادها، اخذ گواهینامه صنعت برگزیده سبز از سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال 1381 بشود. تجربیات موفق واحد موردنظر می‌تواند الگویی برای واحدهای صنعتی مشابه باشد.

کلیدواژه‌ها


  • ابراهیمی، حمید (1383). پیامدهای مکانی - فضایی ایجاد مناطق ویژه انرژی مورد: روستاهای جم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا، برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان.
  • ابراهیمی، سهیلا؛ شایگان، جلال؛ ملکوتی، محمدجعفر؛ اکبری، علی (1390). ارزیابی زیست‌محیطی و سنجش برخی شاخص هی مهم آلودگی نفتی در اراضی محدوده پالایشگاه گاز سرخون بندرعباس. محیط‌شناسی بهار 1390، دوره سی و هفتم - شماره 57 رتبه علمی - پژوهشی وزارت علوم/ISC (‎10 صفحه - از 9 تا 18).
  • پاشایی، پارسا (1398). بررسی اثرات زیست‌محیطی پالایشگاه گاز فجر بر نواحی پیرامون، چهارمین همایش بین‌المللی نفت، گاز، پتروشیمی و HSE.
  • پاشایی، پارسا، شاطری، مفید، اشرفی، علی. (1400). اثرات اقتصادی_اجتماعی احداث پالایشگاه گاز فجر شهرستان جم بر توسعه پایدار نواحی روستایی. روستا و توسعه پایدار فضا، 2(3), 45-62.
  • پوریان، محمدتقی. خلیلی، محمدرضا (1396). شناسایی آسیب­ها و تهدیدات پالایشگاه تهران و تأثیر آن بر امنیت زیست‌محیطی. فصلنامه علمی‌ترویجی پدافند غیرعامل و امنیت، 6 (18).
  • تاریمرادی، احسان. فخلعی، محمدتقی (1394). مبانی و احکام فقهی محیط‌زیست. مجله مطالعات اسلامی، (11): 81-11.
  • چناری، محمد، خان علی، مجید، شریفی، محمد. حسین‌زاده بند باف‌ها، هما (1401). ارزیابی زیست‌محیطی گذر از تولید مرسوم شکر به سمت تولید تحت پالایشگاه زیستی به‌عنوان یک راهبرد پایدار برای دستیابی به اقتصاد زیستی - چرخه‌ای.
  • دفتر برنامه‌ریزی انرژی (1381). ترازنامه انرژی، وزارت نیرو.
  • روابط‌عمومی پالایشگاه گاز فجر (1395). آشنایی با شرکت پالایش گاز فجر جم، واحد آموزش.
  • زارعی، عبدالمجید. کاظمی، روح‌الله (1395). تدوین استراتژی‌های بهینه (مناسب) زیست‌محیطی صنایع نفت و گاز به روش SWOT در پارس جنوبی 2. فصلنامه علوم محیطی، 14(4), 1-16.
  • شرکت مهندسین مشاور بوم پایش اصفهان (1401). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پالایشگاه‌ها. https://b2n.ir/f89121
  • شیخ‌زاده، حسین (1391). 6 طرح مهم زیست‌سازگار پالایشگاهی، با رعایت استانداردهای شاخص زیست‌محیطی. shana.ir/news/190326/
  • طاهری، محمدتقی. مکی آل آقا، مینا. صمدیان، حسن (1401). اولویت‌بندی و مدیریت پسماند صنعتی در پالایشگاه نهم مجتمع گاز پارس جنوبی.محیط‌زیست و مهندسی آب   .
  • علی‌محمد پوررضا (1400). اقدامات زیست‌محیطی پالایشگاه بید بلند. https://b2n.ir/u44550
  • فروزان، منصور (1348). صنعت گاز و نقش آن در اقتصاد ایران. مجله اقتصاد، دوره اول، شماره 79، صص 43-4.
  • قادری، عبدالرحیم. رنجبر، علی. قادری، عباس (1394). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پالایشگاه‌های نفت و گاز، چهارمین همایش سراسری محیط‌زیست، انرژی و پدافند زیستی، تهران.
  • قره نژاد، حسن (1371). مقدمه­ای بر جغرافیای صنعتی، اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی
  • کاظمی موید، هانیه، جلیلی قاضی‌زاده، مهدی، پناهی، مصطفی، عابدی، زهرا، صفارزاده، حمیدرضا (1401). بررسی اثرات زیست‌محیطی فرایند دفع لجن صنعتی پالایشگاه روغن با رویکرد ارزیابی چرخه حیات با استفاده از مدل ارزیابی اثرات CML-Baseline. فصلنامه علوم محیطی, 20(2), 245-260.
  • مرکز آمار ایران (1395). سرشماری عمومی نفوس مسکن.
  • نادریان، میثم (1401). بررسی ارزیابی ریسک‌های ایمنی، بهداشت و زیست‌محیطی پالایشگاه نفت ستاره بندرعباس با تکنیک EFMEA
  • وب گاه وزارت نفت و گاز. (1396). shana.ir/news/277838/ .
  • Kibria, S.A.M.S. (1985). Foreword. In Environmental Impact Assessment Guidelines for Planners and Decision Makers. Bangkok: United Nations Economic Social Commission for Asia and Pacific (ESCAP).
  • Rodrigue, J.P., 2009, Sustainable Development, Dept. of Global Studies& Geography, Hofstra University.