دانشگاه سبز؛ راهبرد مدیریت منابع و توسعه پایدار دانشگاه علوم پزشکی بیرجند

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 استادیار، گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران

2 کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران

3 استادیار مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

اصطلاح دانشگاه سبز معمولا در سراسر جهان تحت عنوان فعالیت هایی شناخته می شود که چشم اندازی در جهت توسعه پایدار دارند. همچنین این عنوان نشان دهنده مسئولیت مهمی است که در کشورهای توسعه یافته، توسط آموزش عالی در جهت آموزش محیط زیست بایستی انجام گیرد. در دانشگاه های سبز بایستی برای کنترل و حذف آلاینده های محیط زیستی تدابیر دقیقی ازجمله، ساماندهی فاضلاب دانشگاه و کنترل ضایعات جامد تولیدی و حتی کاهش آلاینده های هوا صورت گیرد. راهکار مهمی که در این میان مطرح می شود، کاهش مصرف انرژی و تا حد امکان استفاده از انرژی های نو، قابل تجدید و زیست سازگار مانند انرژی باد، آب و بیومس، بجای سوخت های فسیلی است. در دانشگاه های سبز باید از ماهیت ساختمان های سبز یا همان ساختمان های دوستدار محیط زیست بهره مند شد تا علاوه بر رعایت مسائل محیط زیستی، دانشجویان نیز بتوانند در یک محیط سالم با اصول حفاظت محیط زیست به طور عملی آشنا گردند. از این رو در این مطالعه، در کنار استفاده از برخی کتاب‌ها و مقالات، به پایگاه‌های اینترنتی مراجع رسمی و دانشگاه‌های سبز دنیا مراجعه شد تا بتواند بخشی از معیارها، شاخص‌ها، فعالیت‌ها، برنامه‌ها، دیدگاه‌ها و موفقیت‌های پیشگامان توسعة پایدار دانشگاه سبز را معرفی نماید. لذا هدف از این مطالعه، بررسی معیارها و مدل های مدیریت سبز و بررسی اقدامات دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تا سال 1400 در این زمینه می باشد.

کلیدواژه‌ها


  • آقاجانی دردانه، عباسپور مجید، رادفر رضا، محمدی علی (2019). نقش دانشگاه سبز در تاب‎ آوری و مقابله با تغییر اقلیم. فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، ۷ (۲۵) :۱۳۳-۱۱۷
  • جهان بخش, ح., کریم بیگی, ک., کریمی, ن., & کلیایی, م. (1395). شناسایی مولفه های بام سبز در دانشگاه ها برای تعیین الگوی معماری دانشگاه سبز. Paper presented at the اولین همایش ملی دانشگاه سبز. https://civilica.com/doc/611657
  • حسین زاده، محمدمهدی و برخورداری، نیلوفر. (1398). محدودیت ها و راهکارهای مرتبط با مسائل آب در مناطق خشک ایران. چهاردهمین کنگره انجمن جغرافیایی ایران. https://civilica.com/doc/876509
  • حسینی، سید مهدی. (2014). حاکمیت بین المللی زیست محیطی و چالش های توسعه پایدار در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه. فصلنامه علوم و مهندسی محیط زیست, 56(56), 31-42.
  • خلیل نژاد، سیدمحمدرضا. (1389). دانشگاه‌های سبز ایران، پیشتازان در توسعه پایدار کشور. چهارمین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست. https://civilica.com/doc/93282
  • دبیری، فرهاد، زارعی، سحر و موسوی مدنی، نگین. (2019). نگاهی به برخی از رویکردهای حقوقی بین المللی برای حمایت از محیط زیست. انسان و محیط زیست, 17(1), 131-144.
  • زاهدی، شمس السادات و نجفی، غلامعلی. (1385). بسط مفهومی توسعه پایدار، مدرس علوم انسانی-پژوهش‌های مدیریت در ایران، شماره 49، 76-43.
  • سرلکی، احسان و حسن بیگی، سید رضا. (1398). پتانسیل‌های تولید و موانع فنی توسعه و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران. دو فصلنامه انرژی های تجدیدپذیر و نو, 6(1), 14-25.
  • شکوهی، محمد، امینی، مرضیه، یحیی­پور، علی، و مهرافروزی، علی. (2019). ارزشیابی زیست محیطی محل های دفن پسماندهای شهری (مطالعه موردی شهرستان قائن). جغرافیا و روابط انسانی, 1(4), 267-287.
  • شهیدی، علی، خاشعی سیوکی، عباس و زراعتکار، زهرا. (2019). بررسی راهبردهای مؤثر بر مدیریت تقاضای آب شرب شهر بیرجند. مجله آب و فاضلاب, 30(1), 130-135. doi:10.22093/wwj.2018.78299.2352
  • شیخ بیکلو اسلام, بابک و سخن صفت، تهمینه. (1398). استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، یکی از روشهای سازگاری با تغییر اقلیم در ایران. چهاردهمین کنگره انجمن جغرافیایی ایران. https://civilica.com/doc/876538
  • قربانی سپهر، آرش، متقی، افشین و یوسفی شاتوری، محمد. (1398). تحلیل بحران آب در ایران و راه های مقابله با آن. چهاردهمین کنگره انجمن جغرافیایی ایران. https://civilica.com/doc/876565
  • محرم نژاد، ناصر و خدیوی، سمیرا. (2010). مدیریت وبرنامه ریزی محیط زیست از دیدگاه برنامه چهارم توسعه. انسان و محیط زیست, 8(شماره 1 (12-پیاپی 23)), 63-70.
  • مرادی پردنجانی, حجت، سپهریان، جواد و فرهنگی, قاسم. (1393). مدیریت سبز. نخستین همایش ملی الکترونیکی رویکردهای کاربردی و پژوهشی در علوم انسانی و مدیریت. https://civilica.com/doc/417307
  • Alshuwaikhat, H. M., & Abubakar, I. (2008). An integrated approach to achieving campus sustainability: assessment of the current campus environmental management practices. Journal of Cleaner Production, 16(16), 1777-1785.
  • Espinosa, R., Turpin, S., Polanco, G., De laTorre, A., Delfín, I., & Raygoza, I. (2008). Integral urban solid waste management program in a Mexican university. Waste management, 28, S27-S32.
  • Foley, R. (2011). Harvard University: Green Loan Fund. Green Revolving Funds in Action: Case Study Series. Sustainable Endowments Institute (NJ1).
  • Geng, Y., Liu, K., Xue, B., & Fujita, T. (2013). Creating a “green university” in China: a case of Shenyang University. Journal of Cleaner Production, 61, 13-19.
  • GREEN, T. U. I., & CAMPUSES, S. (2013). Greening Universities Toolkit.
  • Larsen, H. N., Pettersen, J., Solli, C., & Hertwich, E. G. (2013). Investigating the Carbon Footprint of a University-The case of NTNU. Journal of Cleaner Production, 48, 39-47.
  • Lauder, A., Sari, R. F., Suwartha, N., & Tjahjono, G. (2015). Critical review of a global campus sustainability ranking: GreenMetric. Journal of Cleaner Production, 108, 852-863.
  • Lozano, R., Lukman, R., Lozano, F. J., Huisingh, D., & Lambrechts, W. (2013). Declarations for sustainability in higher education: becoming better leaders, through addressing the university system. Journal of Cleaner Production, 48, 10-19.
  • Maknoon, R. (2001). Green approach, a valuable result of sustainable development. Paper presented at the Proceedings of conference on sustainable development strategy in Iran.
  • Moghaddam, M. A., Taher‐shamsi, A., & Maknoun, R. (2007). The role of environmental engineering education in sustainable development in Iran: AUT experience. International Journal of Sustainability in Higher Education.
  • Sammalisto, K., & Brorson, T. (2008). Training and communication in the implementation of environmental management systems (ISO 14001): a case study at the University of Gävle, Sweden. Journal of Cleaner Production, 16(3), 299-309.
  • Teodoreanu, I. (2013). Engineering education for sustainable development–a strategic framework for universities. Annals of the Oradea University, Fascicle of Management and Technological Engineering, 22, 413-418.
  • Van Weenen, H. (2000). Towards a vision of a sustainable university. International Journal of Sustainability in Higher Education.
  • Velazquez, L., Munguia, N., Platt, A., & Taddei, J. (2006). Sustainable university: what can be the matter? Journal of Cleaner Production, 14(9-11), 810-819.