معیارهای امنیت اقتصادی در نواحی روستایی شهرستان نوشهر با تأکید بر امنیت غذایی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

دانشجوی دکتری گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

امنیت در بعد اقتصادی یکی از مهمترین ابعاد امنیت ملی بوده و از اصول اساسی کشورها برای دستیابی به توسعه محسوب می­شود. از معیارهای کلیدی در توسعه امنیت اقتصادی، گسترش امنیت غذایی است که ریشه در تولیدات روستایی دارد و افزایش آن پایداری نواحی روستایی را موجب می شود. هدف تحقیق حاضر، بررسی معیارهای مؤثر بر امنیت اقتصادی به ویژه معیار امنیت غذایی در نواحی روستایی شهرستان نوشهر است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری تحقیق را روستاییان شهرستان نوشهر تشکیل می دهد. مجموعاً 22 شاخص در بعد امنیت اقتصادی و از زیر گروه معیارهای امنیت غذایی، رفع فقر، تنوع بخشی، کاهش آسیب پذیری، سازگاری با محیط، کارایی و بهره وری بدست آمد. داده های تحقیق از مرکز آمار ایران کسب شده است. نتایج نشان داد شرایط مناسب نواحی روستایی که از جمله آن وجود منابع طبیعی، بارش منظم و ذخایر گیاهی و جانوری است، از عواملی هستند که در ایجاد توسعه اقتصادی روستایی شهرستان نوشهر نقش کلیدی ایفا می کنند. شهرستان نوشهر با داشتن مرز دریایی از پتانسیل تجارت و مبادله کالا در سطح منطقه ای برخوردار است. وجود دریا و جنگل به جذب گردشگر کمک فراوانی می کند. تمامی عوامل یاد شده در ایجاد اشتغال مؤثر اند و امنیت اقتصادی در نهایت امنیت غذایی نواحی روستایی را تأمین می کنند.

کلیدواژه‌ها


  • احمدی منیژه ، چراغی مهدی ، ولایی محمد (1393) تحلیل عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی در نواحی روستایی، با تأکید بر سرمایه اجتماعی مطالع موردی: دهستان مرحمت آباد میانی، شهرستان میاندوآب. فصلنامه مسکن و محیط، روستایی شماره147.
  • ایمنی، سیاوش (1387) ضرورت توسعه روستایی و نقش آن در توسعه ملی.
  • بررسی عوامل مؤثر بر امنیت اقتصادی مناطق روستایی مجاور با مرز (مطالعه موردی: دهستان دوست محمد، شهرستان هیرمند)
  • پاکروان محمدرضا، حسینی سید صفدر، سلامی حبیب الله، یزدانی سعید (1394) شناسایی عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی ایران، فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دورة 46 ، شمارة 3.
  • رستمی فرحناز، شاهمرادی مهنا، بقایی سارا (1392) بررسی عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای روستایی مورد مطالعه: روستای کرناچی، شهرستان کرمانشاه، فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 45 ، شماره 4.
  • رشیدی، علی (1379) نقش تحولات اقتصادی بر متغیرهای فرهنگی، اجتماعی و اطلاعات سیاسی، نشریه سیاسی اقتصادی، شماره های 181 و 182.
  • زارعی بیدسکان مصطفی، مهرابی بشرآبادی حسین (1391) تاثیر توسعه ی مالی بر امنیت غذایی خانوارهای روستایی ایران، نشریه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 5، شماره 1.
  • سالم جلال، مجاوریان مجتبی (1391) بررسی اثر ظرفیت واردات مواد غذایی بر امنیت غذایی خانوارهای روستایی در ایران، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44 ، شماره 3.
  • شهرداری شهر نوشهر دفتر آمار و اطلاعات در سال 1395.
  • طیب نیا سیدهادی، محمدی سعدی، منوچهری سوران (1394) تحلیلی بر تأثیر انسداد مرزها بر امنیت پایدار نواحی روستایی پیرامون (مطالعه موردی: روستاهای مرزی شهرستان مریوان) نشریه برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره بیستم، شمارة1.
  • عنابستانی علی اکبر ، سعیدی عباس، درویشی حسن (1391) بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی توسعه گردشگری در سکونتگاه های روستایی از دیدگاه گردشگران و روستاییان (مطالعه موردی: دشت ارژن -فارس)، مجله علمی تخصصی برنامه ریزی فضایی، سال دوم، شماره دوم.
  • فتاحی اردکانی احمد ، سالم جلال (1393) نگرش جامعه میزبان به آثار محیطی و اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی با تأکید بر شاخص های امنیت غذایی و اقتصادی(مطالعه موردی: استان یزد)، نشریه پژوهش های محیط زیست، سال 5،شماره 1.
  • فرمانداری شهرستان نوشهر بخش آمار برنامه ریزی شهرستان در سال 1395.
  • قدیری معصوم مجتبی، چراغی مهدی، رضوانی محمدرضا (1394) اثرات روابط اقتصادی شهر و روستا بر امنیت غذایی خانوارهای روستایی مورد شهرستان زنجان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره4.
  • مرکز آمار ایران سرشماری نفوس مسکن در سال 1390.
  • نجفعلی شهبازی، بهروز صادقی عمروآبادی، سید علیرضا عزیز موسوی(1390) بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر امنیت اجتماعی، فصلنامه آفاق امنیت، سال چهارم، شماره دوازدهم.
  • نویدنیا، م (1385) گفتمانی پیرامون امنیت اجتماعی، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، سال 2، شماره های 4 و 5.
  • نیلی، مسعود (1389)، شاخصه های اقتصادی امنیت اجتماعی از سال 84 - 48 ، گروه امنیت و جامعه، پژوهشگاه علوم انسانی و معارف اسلامی.
  • Babatunde, R, O., & Qaim, M., (2010), Impact of off-farm income on food security and nutrition in Nigeria, Food Policy 35 (2010) 303–311.
  • Cerami, Alfio , 2006, Worlds of Socio-Economic Security in Western Europe: The Need for Bottom-Up Empowerment, A Human Security Report for Eastern/Western Europe.
  • Bilgin ,Pinar (2003) Individual and Societal Dimensions of Security ,”Bilkent University Urkey ,Department of International Relation ,International Studies Review 5.
  • Renzaho, Andre M.N., and David Mellor (2010), Food security measurement in cultural pluralism: Missing the point or conceptual misunderstanding? Nutrition. 2010 Jan; 26(1): pp 1-9.