اکوتوریسم کویری و توسعه پایدار روستایی استان خراسان جنوبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

اکوتوریسم به عنوان گونه­ای از گردشگری در طبیعت مورد توجه برنامه ریزان در ایران است چراکه برای تقویت اقتصاد محلی جایگاه مهمی دارد. استان خراسان جنوبی علیرغم محدودیت های زیست – محیطی در زمینه رشد و توسعه، از قابلیت ها و جاذبه ای متنوعی در زمینه گردشگری طبیعی برخوردار است که گردشگری کویری یکی از این زمینه ها است. هدف این مقاله شناخت و تحلیل اقتصادی گردشگری کویری و بیان چالش های آن جهت توسعه سکونتگاه­های پیرامون کویرهای هدف گردشگری در بستر جغرافیایی این استان می باشد. روش پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق شامل روستاهای هدف گردشگری در حاشیه هفت کویر گردشگری استان خراسان جنوبی می‌باشد. کل جمعیت روستاها و کمپ های کویرهای یاد شده در سال1395 برابر با 130 خانوار هستند. نتایج تحقیق نشان می دهد که در ارتباط با مزیت های گردشگری در نواحی کویری عوامل متعددی دخیل هستند که مهمترین آنها مربوط به ایجاد آرامش روحی و روانی، استفاده از چشم انداز های خاص کویری جهت فعالیت هایی مانند عکاسی می باشد. در بخش اقتصادی تاثیر گردشگری بر وضعیت اقتصادی خانوارهای از ابعاد مختلف  با گزینه زیاد ارزیابی گردیده است. همچنین در خصوص موانع گردشگردی در مناطق کویری بیشتر شرایط نامساعد طبیعی از جمله شرایط دمایی، گردوغبار و ریزگردها در اولویت قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • اکبری قوچانی، هدی؛ فتاحی مقدم، مهدی؛ آقاجانی، حسین؛ فتاحی‌مقدم، محمدرضا؛ (1396)، ارزیابی مناسب برای استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره فازی در محیط GIS مطالعه موردی شهرستان مشهد، فضای جغرافیایی، شماره پنجاه و هفت، صفحات 104 تا 87.
  • امیری، روژان؛ محبی، سراج الدین؛ رنجبر، محمد حسین؛ باقری، مهدی؛ (1398)، عوامل مؤثر بر بازاریابی گردشگری و ارائه مدل مناسب اکو توریسم و گردشگری روستایی مورد مطالعه استان هرمزگان، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال نهم، شماره پیاپی سیو پنج، صفحات 104 تا 95.
  • تبریزی، نازنین؛ زاهدی کلاکی، ابراهیم؛ (1397)، ارزیابی توان اکولوژیک و شناسایی مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم پایدار با روش های MCE و WLC (مورد مطالعه: شهرستان گرگان)، فضای جغرافیایی، دوره هجده، شماره شصدوسه، صفحات 224-207.
  • خورشیدی، محمدجلیل، معتمد، محمدکریم، (1394)، " تحلیل اسنادی نقش گردشگری کویر در توسعهی پایدار شهرستان اردستان" فصلنامه فضای گردشگری، سال چهارم، شماره
  • فاضل نیا، غریب؛ حسینی، نسیبه؛ محمودی چناری، حبیب؛ یوسفی طالقانی، علی؛ (1398)، مکانیابی بهینه مناطق مستعد اکو توریسم روستایی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی منطقه سیستان، مهندسی جغرافیایی سرزمین، دوره دوم، شماره سه، صفحات 45 – 33
  • میر، عاطفه؛ نبوی، صدیقه سادات؛ (1392)، تحلیل بر ظرفیت‌ها و ارزش‌های اکوتوریسمی مناطق بیابانی و کویری مطالعه موردی خراسان جنوبی، همایش ملی پژوهش‌های محیط زیست ایران همدان دانشگاه شهید مفتح.
  • ناجی دومیرانی، صادق؛ ضیاییان، پرویز؛ سدیدی، جواد؛ رحیمی، کامران؛ (1397)، محاسبه دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم window split و تصاویر ماهواره لندست 8، مطالعه موردی شهرستان نهاوند، همایش ملی ژئوموتیک، تهران.
  • یعقوبی منظری، پریسا؛ آقامیری، سید امید؛ (1397)، شناسایی استراتژی‌های توسعه پایداری صنعت گردشگری ایران با استفاده از تکنیک متاسوات و ارائه راهکارهای مناسب، بررسی‌های بازرگانی، شماره 86 و ۸۷، صفحات 15 – 1.
  • Agius, K., Theuma, N., & Deidun, A. (2021). So close yet so far: Island connectivity and ecotourism development in central Mediterranean islands. Case studies on transport policy, 9(1), 149-160.
  • Andrades, L., Dimanche, F. (2017). Destination competitiveness and tourism development in Russia: Issues and challenges. Tourism Management, Volume 62, Pages 360-376.
  • Atkinson, D. Is South Africa’s Great Karoo region becoming a tourism destination? J. Arid Environ. 2016, 127, 199–210.
  • Baker, B. (2007). Destination Branding for Small Cities: The Essentials for Successful Place Branding. Destination Branding Book Press.
  • Boroumand, Babak and Ali Kazemi and Bahram Ranjbariani (2018), Development of an Indigenous Model of Measuring Tourism Competitiveness of Iranian Tourism Intentions. Modern Marketing Research Journal. Issue 2, pp: 105-122.
    E. (2000), Ecotourism in the world; Problems and prospect for sustainability", New York, NY: John Wiley and Sons.
  • Choi, Y. E., Oh, C.-O., & Chon, J. (2021). Applying the resilience principles for sustainable ecotourism development: A case study of the Nakdong Estuary, South Korea. Tourism Management, 83, 104-237.
  • Dearden, P (1997). Carrying capacity and Environmental Aspects of Ecotourism. In J. Bornemeier & M.Victor & P.B.Durst (Eds.), Proceedings of an International Seminar held Community Development.(pp. 44-60). Rome : FAO
  • Inskeep , E. (1992):Tourism Planning , An Integrated and Sustainable Development Approach,
    Von Notrand Reinhold , New York.
  • Jafarashash, Barzin and Nasrin Pouyanzadeh (2018), Evaluating and Prioritizing the Competitiveness Indicators of Iranian Tourism Industry, Journal of Development Management.
  • Martín Martín, J.M.; Guaita Martinez, J.M.; Salinas Fernandez, J.A. An analysis of the factors behind the citizen’s attitude of rejection towards tourism in a context of overtourism and economic dependence on this activity. Sustainability 2018, 10, 2851.
  • Prayag, G., & Hosany, S. (2014), when Middle East meets West: Understanding the motives and perceptions of young tourists from United Arab Emirates. Tourism Management 40 (2014) 35e45;
  • Razvani Mohammad Reza and Javad Safaei (2005), Tourism in Second Homes and its Impact on Geographical Research, Rural Areas: Opportunity or Threat: Case: Rural Areas of North Tehran (no. 5).
  • Ren, L., Li, J., Li, C., & Dang, P. (2021). Can ecotourism contribute to ecosystem? Evidence from local residents' ecological behaviors. Science of The Total Environment, 757, 143814.
  • Tseng, M. L., Lin, C., Lin, C. W. R., Wu, K. J., & Sriphon, T. (2019). Ecotourism development in Thailand: Community participation leads to the value of attractions using linguistic preferences. Journal of cleaner production, 231, 1319-1329.
  • Wallarce, G. N. & Pierce, S. M. (1996), An evaluation of ecotourism in Amazon, Brazil . Annals of Tourism Research, Vol. 23 Process, Issue 3, pp: 85-105.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار