بررسی تأثیر سرمایه فکری و نوآوری های فناورانه سبز بر مدیریت دانش کارکنان شرکت نفت خراسان جنوبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور واحد بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت مدیریت دانش و نقش آن در پیشبرد سازمان‌ها، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سرمایه فکری سبز و نوآوری­های فناورانه سبز بر مدیریت دانش است. این پژوهش از نوع توصیفی است و از نظر هدف کاربردی محسوب می‌شود. جامعه آماری شامل کارکنان شرکت نفت استان خراسان جنوبی است که حجم کل جامعه آماری برابر با 170 نفر بوده است. از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 118 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‏ها پرسشنامه مدیریت دانش پاتریک و همکاران (2009) و پرسشنامه سرمایه فکری سبز درویشی و ضیایی (1396) و نوآوری­های فناورانه سبز درویشی و ضیایی (1396) بوده است. تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها با روش همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و مدل معادلات ساختاری انجام شده است. نتایج یافته ها نشان داد در بین ابعاد سرمایه فکری سبز، تاثیر سرمایه رابطه­ای سبز و سرمایه ساختاری سبز بر مدیریت دانش معنی‏دار بوده ولی تاثیر سرمایه انسانی سبز و نوآوری های فناورانه سبز بر مدیریت دانش معنی‏دار نمی‌باشد. پس سرمایه ساختاری سبز و سرمایه رابطه ای سبز در پیشبرد مدیریت دانش کارکنان سازمان‏ها نقش موثری دارد. ضریب تعیین مدیریت دانش 496% می‏باشد یعنی 6/49درصد تغییرات مدیریت دانش تحت تاثیر سرمایه رابطه ای و سرمایه ساختاری سبز  می‏باشد. همچنین شاخص برازش مدل نشان دهنده برازش مناسب مدل ساختاری تحقیق است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • اخوان، پیمان؛ باقری، روح اله (1389). مدیریت دانش از ایده تا عمل. تهران: آتی نگر.
  • باواخانی، آناهیتا (1395). بررسی تأثیر سرمایه فکری بر مدیریت دانش در سازمان‌های دانش‌بنیان. پژوهش‌نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 6(2)، 40-24.
  • پورزمانی، زهرا؛ جهانشاد، آزیتا و محمودآبادی، علی (1391). تأثیر سرمایه فکری بر ارزش بازار و عملکرد مالی. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 19 (3)، 17-30.
  • جعفری، مصطفی؛ اخوان، پیمان؛ اختری، مریم (1390). مدیریت دانش نگاهی جامع بر ابزارها و تکنیک‎ها. تهران: رسا.
  • حبیبی، معصومه؛ جعفری فارسانی، جواد و رشیدی، محمدمهدی (1389) رابطه بین سرمایه‌های فکری و قابلیت یادگیری در موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی. فصلنامه مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، 4(11)، 53-55.
  • خوراکیان، علیرضا؛ جهانگیر، مصطفی؛ فروتن، مرضیه و دهقان بنادکی، منصوره (1393). بررسی تاثیر فعالیت‏های مدیریت دانش بر نوآوری با تعدیل گری عوامل سازمانی-انسانی و فناوری اطلاعات. فرایند مدیریت و توسعه، 28(2)، 106-75.
  • خیراندیش، مهدی؛ طوری، سارا و حواسی، سحر (1395). تأثیر مدیریت دانش بر توسعه سازمان از طریق نقش میانجی سرمایه فکری در دانشگاه هوایی شهید ستاری. نشریه علمی-ترویجی، 12 (48)، 97-117.
  • دارابی، رؤیا؛ نصیری، محمد و مولایی ایل ذوله، علی (1396). بررسی تأثیر سرمایه فکری بر فرایندهای مدیریت دانش متأثر از فرهنگ‌سازمانی (دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران). مدیریت سلامت، 20 (68)، 65-74.
  • دراکر، پیتر اف (1999). چالش‎های مدیریت در سده بیست و یکم. ترجمه محمود طلوع. تهران: رسا.
  • درویشی، مریم و ضیایی، علیرضا (1396). بررسی نقش سرمایه فکری در توسعه انواع نوآوری سازمانی با تأکیدی بر رویکرد زیست‌محیطی (پژوهشی در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی استان خوزستان). فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 9 (34)، 145-170.
  • دستگیر، محسن و محمدی، کامران (1388). سرمایه فکری گنج تمام نشدنی سازمان. ماهنامه تدبیر، شماره 214، 28- 34.
  • رحیمی، حمید؛ اطهری، زینب و افلاکیان، ندا (1394). سرمایه فکری و فرایندهای مدیریت دانش در سازمان کوانتومی: بررسی موردی دانشگاه کاشان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 21 (4)، 99-119.
  • رضایی ملک، نرگس و رادفر، رضا (1392). مدلی برای اولویت‌بندی عوامل مدیریت دانش در بهبود عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری (مطالعه موردی: بانک سپه). مجله مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه تهران، 5(3)، 62-83.
  • ستایش، محمدحسین و کاظم نژاد، مصطفی (1388). بررسی تأثیر سرمایه فکری بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پیشرفت های حسابداری، 1(1)، 94-69.
  • علیقلی، منصوره؛ بازایی، قاسمعلی و عسگری ماسوله، سعید (1390). نقش مدیریت دانش و سرمایه های فکری در کسب مزیت رقابتی. مدیریت کسب و کار، 2(9)، 48-25.
  • یحیی زادهفر، محمود؛ آقاجانی، حسنعلی و یحیی تبار، فاطمه (1393). بررسی رابطه سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 16 (1)، 181-199.
  • Ahmad, N., Arshad, R., & Kamaluddin, A. (2015). Green intellectual capital resources as drivers of firm’s competitive advantage. (pp. 327335). Academic Conferences and Publishing International Limited.
  • Baharum, M., & Pitt, M. (2009). Determining a conceptual framework for green FM intellectual capital. Journal of Facilities Management, 7(4), 267–282.
  • Barbiroli, G., & Raggi, A. (2003). A method for evaluating the overall technical and economic performance of environmental innovations in production cycles. Journal of Cleaner Production, 11(4), 365-374.
  • Bontis, N. (1998). Intellectual capital: an exploratory study that develops measures and models. Management decision, 36(2), 63-76.
  • Chang, C. H., & Chen, Y. S. (2012). The determinants of green intellectual capital. Management decision, 50(1), 74-94.
  • Chang, C.H., & Chen, Y.S. (2012) .The determinants of green intellectual capital Management Decision.
  • Chen, Y.S. (2008). The Positive Effect of Green Intellectual Capital on Competitive Advantages of Firms. Journal of Business Ethics, 77, 271-286.
  • Cheng-Li, H., & Fan-Hua, K. (2011). Environmental consciousness and intellectual capital management: Evidence from Taiwan's manufacturing industry. Management Decision, 49(9),
  • Delgado-Verde, M., Amores-Salvadó, J., Martín-de Castro, G., & Navas-López, J. E. (2014). Green intellectual capital and environmental product innovation: the mediating role of green social capital. Knowledge Management Research & Practice, 12(3), 261-275.
  • Do Rosário Cabrita, M., Machado, V. C., & Grilo, A. (2012, May). Linking knowledge management and intellectual capital: an evidence based on Portuguese banks study. In 2012 International Conference on Innovation Management and Technology Research (pp. 417-422). IEEE.
  • Huang, C. L., & Kung, F. H. (2011). Environmental consciousness and intellectual capital management: evidence from Taiwan's manufacturing industry. Management decision, 49(9), 1405-1425.
  • Huang, C.-L., & Kung, F.-H. (2011). Environmental consciousness and intellectual capital management: Evidence from Taiwan's manufacturing industry. Management Decision, 49(9), 1405-1425.
  • Papadopoulos, I., Karagouni, G., Trigkas, M., & Platogianni, E. (2010). Green marketing: The case of Greece in certified and sustainably managed timber products. EuroMed Journal of Business, 5(2), 166-190.
  • Seleim, A. A., & Khalil, O. E. (2011). Understanding the knowledge management-intellectual capital relationship: a two-way analysis. Journal of Intellectual Capital, 12(4), 586-614.
  • Sullivan H. (2000). Valuing intangible companies: an intellectual capital approach. Journal of intellectual capital, 8 (14): 328-340.
  • Yong, J. Y., Yusliza, M. Y., Ramayah, T., & Fawehinmi, O. (2019). Nexus between green intellectual capital and green human resource management. Journal of Cleaner Production, 215, 364-374

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار